สื่อการเรียนการสอนคณิตศษสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

สื่อการสอนคณิตศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย

               สื่อการสอนคณิตศาสตร์เป็นเครื่องมือที่มีความจำเป็นสำหรับเด็กปฐมวัยอย่างมาก เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ให้เด็กปฐมวัยสามารถเรียนรู้ได้จากสื่อที่เป็นรูปธรรมได้ดีกว่าสื่อที่เป็นนามธรรม นอกจากนี้เด็กปฐมวัยมีช่วงความสนใจสั้น จึงมีความคิดว่าควรเปิดโอกาสให้เด็กได้ลงมือกระทำ ปฏิบัติการและค้นพบความรู้ด้วยตนเอง ดังนั้นสื่อการสอนจึงมีความจำเป็นและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ในระดับปฐมวัย เพราะสื่อจะช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ให้เด็กปฐมวัยหลายประเภท ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ เพื่อให้เด็กเกิดการเรียนรู้และสามารถนำไปใช้ในการเรียนการสอนได้

ความหมายของสื่อการสอน

                  สื่อการสอนหมายถึง อุปกรณ์และเทคนิคหรือวิธีการต่างๆ ที่จะช่วยให้การจัดการเรียนรู้บรรลุจุดมุ่งหมายที่วางไว้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งแบ่งออกได้หลายชนิดด้วยกัน เช่น สื่อที่เป็นวัสดุได้แก่ กระดาษ  กาว ตำรา แผนภูมิ รูปภาพ สื่อที่เป็นเครื่องมือ ได้แก่ เครื่องเทป  เครื่องฉายสไลด์ การแสดง การละเล่น หุ่นละคร พวกนี้จะเป็นเครื่องมือที่เป็นกลไก นอกจากนี้ยังมีแหล่งการเรียนรู้ที่เป็นสภาพแวดล้อม บุคคลสถานที่ เช่น ห้องสมุด เป็นต้น

ประเภทของสื่อการสอน

                 ในการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัยนั้น สื่อการสอนเป็นสิ่งสำคัญเนื่องจากเด็กปฐมวัยเรียนรู้ได้ดีจากการกระทำ การสัมผัสจับต้องด้วยประสาทสัมผัสทั้ง 5 เด็กจะถ่ายทอดความรู้ที่ได้จากประสบการณ์สู่การเรียนรู้ ความคิดรวบยอดทางคณิตศาสตร์ซึ่งสามารถแบ่งได้ 3 อย่างดังนี้

1.  สื่อส่งเสริมพัฒนาการเฉพาะด้าน ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการส่งเสริมพัฒนาการทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และสติปัญญา โดยมีอุปกรณ์ส่งเสริมดังนี้ ชิงช้า ไม้ลื่น ลูกบอล ลูกปัด ตัวต่อไม้บล็อกเป็นต้น

2.  สื่อประกอบการเรียนรู้  เป็นสื่อที่ครูจัดหาหรือพัฒนาขึ้นเพื่อประกอบการเรียนรู้ เช่น บัตรคำ  บัตรภาพ หุ่นมือ เป็นต้น สื่อประเภทนี้สามารถใช้สำหรับให้เด็กได้ค้นคว้าและมีส่วนร่วมในการเรียนรู้มากขึ้น

3.  สื่อเสริมการเรียนรู้  เป็นสื่อที่เปิดโอกาสให้เด็กได้เลือก ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการใช้ได้เอง เช่น เกมการศึกษา เครื่องเล่นเป็นชุด ไม้บล็อก รวมทั้งวัสดุจากธรรมชาติที่อยู่แวดล้อมตัวเด็ก

คุณค่าของสื่อการสอนที่มีต่อเด็กปฐมวัย

 1.   ช่วยให้คุณภาพการเรียนรู้ดีขึ้น เพราะตรงกับความเป็นจริง และมีความหมายชัดเจน

2.   เรียนรู้ได้มากขึ้นในเวลาที่กำหนด

3.   เด็กปฐมวัยจำและประทับใจไม่ลืมง่าย

4.   ช่วยให้เด็กปฐมวัยสนใจ มีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอน

5.   ส่งเสริมการคิดและแก้ปัญหาในกระบวนการเรียนการสอน

6.   สามารถเรียนรู้ในสิ่งที่เรียนได้สะดวก

7.   ทำสิ่งที่ซับซ้อนให้ง่ายขึ้น

8.   ทำสิ่งที่เคลื่อนไหวเร็วให้ช้าลง

9.   นำสิ่งที่ไกลหรือลี้ลับมาศึกษาได้

10. นำอดีตมาใช้ศึกษาได้

         สรุปจากความหมายของสื่อการสอน ประเภทของสื่อการสอน และคุณค่าของสื่อการสอน ที่กล่าวมานั้น เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัยทั้งสิ้น เพราะสิ่งเหล่านี้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเด็กทั้งหมดล้วนแต่เป็นสื่อการสอนทั้งสิ้น

สื่อการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

สื่อ  หมายถึง  วัสดุอุปกรณ์ หรือเครื่องมือ วิธีการที่เป็นตัวกลางนำความรู้ไปสู่ผู้เรียนทำให้การเรียนการสอนเป็นไปตามวัสถุประสงค์ที่วางไว้เป็นอย่างดี และช่วยให้เด็กเกิดการพัฒนาการทุกรูปแบบ


สื่อสำหรับการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย  หมายถึง สิ่งมีชีวิต วัตถุสิ่งของ ปรากฏการณ์กิจกรรมต่าง ๆ เหตุการณ์ สิ่งแวดล้อมของเด็กปฐมวัย ความรู้ และนวัตกรรมต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้และสามารถส่งเสริมพัฒนาการ ด้านใดด้านหนึ่งหรือพัฒนาการทั้ง 4 ด้านให้กับเด็กปฐมวัย


ลักษณะสื่อที่ดีสำหรับเด็กปฐมวัย


1. มีความปลอดภัย
2. คำนึงถึงประโยชน์ที่เด็กได้รับ
3. ความประหยัด
4. ด้านประสิทธิภาพ


การประเมินการใช้สื่อ


1. สื่อนั้นช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้เพียงใด
2.เด็กชอบสื่อชนิดนั้นเพียงใด
3. สื่อช่วยให้การสอนนั้นสอนได้ตรงกับจุดมุ่งหมายหรือวัตถุประสงค์ ที่ตั้งไว้หรือไม่และถูกต้องตรงตามเนื้อหาหรือไม่ มีความทันสมัยเพียงใด
4. สื่อนั้นช่วยให้เด็กสนใจมากน้อยเพียงใด และสนใจเพราะเหตุใด


การเก็บรักษาและการซ่อมแซมสื่อ


1.ควรตรวจสอบสื่อหลังจากที่ใช้แล้วทุกครั้งว่ามีสภาพสมบูรณ์ จำนวนครบถ้วนหรือไม่
2.ควรฝึกให้เด็กช่วยกันเก็บรักษาสื่อของครู
3.เก็บสื่อให้เป็นระเบียบและเป็นหมวดหมู่ตามลักษณะ ตามประเภทของสื่อ
4.ฝึกให้เด็กหยิบสื่อออกมาใช้เองได้ และเก็บเข้าที่ให้เป็นระเบียบเรียบร้อยทุกครั้ง
5.ควรซ่อมแซมสื่อที่ชำรุด และเติมส่วนที่ขาดหายไปให้ครบชุด


ประโยชน์ของสื่อ


1.  ประหยัด
     - ช่วนเร้าความสนใจให้เด็กอยากรู้อยากเห็น
     - ช่วยพัฒนาการรับรู้ การจำ การจำแนก การเปรียบเทียบ การมองเห็น ความสำคัญการเรียงลำดับ และส่งเสริมให้เด็กใช้ความคิดจินตนาการที่เล่นอย่างริเริ่มสร้างสรรค์หรือแก้ไข
2.ประหยัด
     - ประหยัดเงิน
     - ประหยัดในแง่วัสดุ ใช้เศษวัสดุเหลือใช้ และเพิ่มวัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่น
     - ประหยัดเวลาและแรงงาน
3.ประสิทธิภาพ
     - ประหยัดเงิน
     - ประหยัดเวลา
     - ประหยัดในแง่วัสดุ ใช้วัสดุเหลือใช้ และเพิ่มวัสดุที่มีอยุ่ในท้องถิ่น


     สื่อการสอนที่ดีที่นั้นสามารถถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ ทัศนคติ แนวคิด และทักษะในการพัฒนาเด็กให้มีคุณภาพตรงตามจุดมุ่งมุ่งหมาย การวางแผนสร้างสรรค์ สื่อการสอนหรือการปรับปรุงสื่อการสอนให้มีประสิทธิภาพและมีสภาพที่ดี โดยอาศัยหลักการทางศิลปะ รู้จักเลือกสื่อและวิธีการทำ เพื่อให้สื่อนั้นมีความสวยงาม มีประโยชน์และมีความเหมาะสมกับสภาพการเรียนการสอน แต่การจะใช้สื่อการสอนสำหรับเด็ก ปฐมวัยให้มีประสิทธิภาพนั้นจะต้องคำนึงถึงความเหมาะสม กับจุดมุ่งหมายและเนื้อหาสาระ การสอนที่สำคัญที่สุดก็คือ ต้องให้เหมาะสมกับลักษณะและความสามารถหรือพัฒนาการด้าน ร่างกาย สติปัญญา อารมณ์และจิตใจของเด็กปฐมวัย อีกทั้งยังต้องเน้นให้เด็กเป็นศูนย์กลาง ได้ฝึกปฏิบัติและเรียนรู้ด้วยตนเองให้มากที่สุด